جمعه ۰۲ آذر ۱۴۰۳
چندی پیش رویترز در گزارشی نوشت که روسیه در دو ماه گذشته (فوریه و مارس) بیش از 30 هزار تن گازوئیل و بنزین به ایران صادر کرده است. این در حالی است که بر اساس آمار گمرک ایران تا سال پیش یکی از صادرکنندگان بنزین به حساب می‌آمد. حال باید دید چه عاملی باعث شد ایران از صادرکننده بنزین به واردکننده این محصول تغییر نقش دهد؟
زنگ خطر افزایش مصرف بنزین از اواخر سال گذشته به صدا درآمده است. شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران نیز، با ارائه آماری در بازه زمانی اول تا 13 فروردین ماه نسبت به افزایش مصرف بنزین هشدار داد.
احمد معروف‌خانی، رئیس اتحادیه صادرکنندگان نفت، به تجارت‌نیوز گفت: روند واردات بنزین به کشور از شش ماه پیش دنبال می‌شد و علاوه بر روسیه، ترکمنستان و ازبکستان نیز در ورود این محصول به ایران نقش داشتند. این محصولات از طریق بندرهای شمال و جنوب وارد خاک ایران می‌شوند.
او در تشریح اینکه چرا ایران به‌رغم دارا بودن ذخایر عظیم نفتی واردکننده بنزین شد؟ توضیح داد: نبود برنامه‌ریزی در زمینه افزایش تولید چنین مشکلاتی را ایجاد کرد. در حالی که این موضوع در گذشته باید پیش‌بینی می‌شد.
معروف‌خانی افزود: تنها امید کشور برای تولید بنزین به پالایشگاه مهر خلیج فارس است. با قرار گرفتن این پالایشگاه روی مدار تولید حدود ۱۲۰ هزار بشکه بنزین به ظرفیت تولید کشور اضافه می‌شود. البته تا سال آینده نباید به ورود آن به چرخه سوخت‌رسانی فعلاً امید چندانی داشت.
وی تشریح کرد: بهره‌برداری از پالایشگاه‌های متعدد برای تولید بنزین در دستور کار بود، اما همگی مغفول ماندند. چراکه تحت تاثیر تحریم‌ها، نبود صحت‌سنجی مالی و … قرار داشتند. بررسی‌ها نشان می‌دهد تحریم‌ها رشد شاخص سرمایه‌گذاری در این زمینه را منفی کردند.
معروف‌خانی توضیح داد: ایران روزی صادرکننده بنزین بود، اما به علت بی‌تدبیری مسئولان در حال حاضر به واردکننده این محصول تبدیل شده است. ضمن آنکه اوضاع ذخایر استراتژیک کشور نیز اصلا مناسب نیست.
او درباره ارز تخصیص‌یافته برای واردات بنزین گفت: به نظر می‌رسد در ازای واردات بنزین نفت کوره سوآپ شود. البته بخشی از پرداخت آن نیز به صورت نقدی صورت می‌گیرد.
معروف‌خانی در پایان تصریح کرد: به صورت کلی هزینه گزافی برای واردات بنزین به کشور تحمیل شده است. برآوردها نشان می‌دهد ایران به ازای واردات هر تن بنزین 150 دلار بیش از قیمت بین‌المللی بنزین هزینه می‌کند.
برخی اخبار حاکی از آن هستند که ایران از شش ماه گذشته واردات بنزین و گازوئیل را از سر گرفته است. هرچند هربار دولت سعی دارد توپ را در زمین مصرف‌کنندگان بیندازد، اما به نظر می‌رسد روند مصرف مسیر طبیعی خود را طی کرده و در واقع نبود مدیریت منجر به بروز واردات بنزین شده است.