جمعه ۰۲ آذر ۱۴۰۳
روز گذشته شرایط پرداخت تسهیلات حساب پس‌انداز مسکن جوانان برای افتتاح‌کنندگان حساب در سال ۱۴۰۲ اعلام شد. آن‌گونه که سرپرست بانک مسکن خبر داده، وام مسکن جوانان اکنون در تهران به چهار میلیارد تومان رسیده است.
همچنین مبلغ این وام در مراکز استان‌ها و شهرهای بالای 200 هزار نفر، سه میلیارد و 400 میلیون تومان و در سایر مناطق دو میلیارد و 800 میلیارد تومان تعیین شده است.
این وام تنها به حساب‌های جدیدی که در سال ۱۴۰۲ افتتاح شده باشد داده می‌شود و کسانی که از گذشته افتتاح حساب کرده‌اند بر اساس قرارداد و شرایط زمان افتتاح حساب، تسهیلات دریافت خواهند کرد.
اما نکته عجیبی که در مورد پرداخت وام مسکن وجود دارد این است که متقاضیان پس از 15 سال می‌توانند این وام را دریافت کنند! یعنی افتتاح حساب در سال 1402 و دریافت وام در سال 1417!
با وجود چشم‌انداز افزایشی تورم که در کشور وجود دارد و همچنین رشد بی حساب و کتاب قیمت مسکن در سال‌های اخیر، این مبلغ 15 سال دیگر می‌تواند برای خرید یک واحد مسکونی کافی باشد؟
بر اساس اولین آمارهایی که بانک مرکزی از تحولات بازار مسکن شهر تهران منتشر کرده و مختص سال 1396 است، متوسط قیمت هر متر واحد مسکونی در این کلانشهر حدود پنج میلیون و 88 هزار تومان اعلام بوده است؛ این در حالی که آخرین برآوردهای این نهاد که به آذرماه سال 1401 بازمی‌گردد، نشان می‌دهد متوسط قیمت مسکن در شهر تهران به حدود 48 میلیون و 73 هزار تومان در هر متر رسیده است. یعنی متوسط قیمت مسکن شهر تهران در فاصله سال‌های 1396 تا 1401 تقریبا 844 درصد افزایش قیمت را تجربه کرده است.
هر چند از این تاریخ دیگر آماری از تورم مسکن اعلام نشده، اما کارشناسان معتقد هستند قیمت مسکن تا کنون همچنان روند افزایشی داشته و پس از این هم صعودی خواهد بود.
به این ترتیب ممکن است چهار میلیارد تومان در حال حاضر مبلغ مناسبی برای خرید مسکن در برخی نقاط پایتخت محسوب شود اما با توجه به تورم اقتصاد ایران و تجربه سال‌های اخیر، 15 سال دیگر این مبلغ حداقل نیاز برای هزینه مسکن را نیز برآورده نخواهد کرد.
البته متقاضیانی که تمایل داشته باشند می‌توانند وام خود را در مدت زمان پنج سال دریافت کنند که طبیعتا شرایط متفاوتی دارد. بر این اساس فردی که در سال ۱۴۰۲ افتتاح حساب کرده و بخواهد در سال پنجم از سقف تسهیلات مسکن استفاده کند، باید ۶/۵۶ برابر حداقل واریزی ماهیانه برای تهران، ۵/۷۴ برابر حداقل واریزی ماهیانه برای شهرهای بزرگ و ۴/۹۲ برابر حداقل واریزی ماهیانه برای سایر شهرها انجام دهد.
برای مثال اگر سپرده‌گذاری بخواهد در پایان سال پنجم از سقف تسهیلات در تهران استفاده کند، باید مبالغ جدول را با ضریب ۵/۷۴ برابر واریز کند که برای سال اول سپرده‌گذاری تقریباً معادل ماهی چهار میلیون و 592 هزار تومان خواهد بود.
در این میان اما این سوال مطرح است که با وجود تمام این موارد وام به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟ همه افراد زیر 18 سال می‌توانند وام مسکن جوانان را ثبت نام کنند و پس از رسیدن به سن 18 سالگی می‌توانند برای خرید خانه با کمک این وام اقدام کنند. مبلغ وام مسکن جوانان بر اساس تعداد سال‌های واریز و مبلغی است که خانوارها برای فرزندان خود واریز می‌کنند.
میزان مبلغ دریافتی یک متقاضی به میانگین موجودی حساب سالیانه و واریزی ماهیانه بستگی دارد. در واقع هر فرد امکان آن را دارد که از حساب پس‌انداز مسکن جوانان در هر مقطعی برداشت کند، اما باید متوسط موجودی حساب او از حداقل مبلغ تعیین‌شده از سوی بانک مرکزی در هرسال کمتر نشود.
در صورتی‌که که یک متقاضی از دریافت تسهیلات مسکن حساب پس‌انداز جوانان منصرف شود امکان آن را دارد سود سپرده خود را دریافت و یا تسهیلات خود را واگذار کند.
اگر هر فرد در صورت انصراف بخواهد سود سپرده خود را پس بگیرید، نرخ سود بر اساس نرخ سود سپرده‌های کوتاه‌مدت پرداخت می‌شود. چنانچه قصد واگذاری امتیاز وام وجود داشته باشد انتقال حساب به بستگان نزدیک نیز ممکن است.
دو روش برای بازپرداخت وام مسکن جوانان وجود دارد. در روش اول پرداخت اقساط این تسهیلات به مدت زمان 20 سال ادامه دارد و در روش دوم به‌صورت پلکانی و به مدت 12 سال طول می‌کشد.
بیشترین میزان نرخ سود وام مسکن جوانان بر اساس مدت زمان بازپرداخت وام به‌مدت بیش از پنج سال 9 درصد و حداقل نرخ سود تسهیلات مسکن جوانان براساس مدت‌زمان بازپرداخت این وام تا پنج سال 6 درصد خواهد بود.
همان‌طور که گفته شد اکنون بازیگر اصلی اقتصاد ایران را می‌توان تورمی دانست که با افزایش قیمت‌ها در بازه زمانی کوتاه، توان پس‌انداز کردن طولانی‌مدت برای کالایی با ارزش قیمتی بالا را از مردم سلب کرده است؛ بنابراین وام مسکن جوانان نیز در 15 سال دیگر نمی‌تواند برای حل مشکلات بازار مسکن و خرید خانه کمک‌رسان خوبی محسوب شود.